Türkiye-Rusya ilişkilerinin masaya yatırıldığı sempozyumun
açılış konuşmalarını EÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Ersan, İstanbul
Milletvekili ve Türk-Rus Toplumsal Forumu Eşbaşkanı Ahmet Berat Çonkar,
Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Kurucu Müdürü Prof. Dr. Fikret Türkmen,
Türk-Rus Toplumsal Forumu Genel Sekreteri Emekli Büyükelçi Ender Arat,
TDAE Müdürü Prof. Dr. Nadim Macit ve ESAM Müdürü Prof. Dr. Mustafa
Mutluer yaptı.

Konuşmasında Türk-Rus ilişkilerinin tarihsel gelişiminden bahseden Prof.
Dr. Mehmet Ersan, “Türkiye-Rusya ilişkileri çok eski zamanlara dayanıyor.
Özellikle SSCB’nin dağılmasından sonra iki devlet arasında bir yakınlaşma
oldu. Vladimir Putin döneminde, Mavi Akım boru hattı, ülkemizdeki ilk nükleer
santralin Rus işletmelerine verilmesi ve ticari anlaşmalar ile işbirliğine gidildiği
görülmektedir. Her ne kadar bazı anlaşmazlıklar olsa da tarihe bakıldığında her
iki tarafın da birbirlerine ihtiyaç duydukları görülmektedir. Bizim temennimiz
de bu ilişkinin uzlaşma ve çok boyutlu iş birliği şeklinde devam etmesidir. Bu
toplantının gerçekleştirilmesi için çaba sarf eden, EÜ Türk Dünyası
Araştırmaları Enstitüsü ile Stratejik Araştırmalar Merkezimize teşekkür
ediyorum” diye konuştu.

Enerji alanında iş birlikleri

EÜ Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nadim Macit;
“SSCB, modern zamanın en büyük imparatorluğuydu. Daha sonra büyük bir
kaos yaşanmadan kontrollü bir şekilde dağıldı. SSCB ve Türkiye ilişkileri tarihi
ve kültürel nedenlerle mesafeli olmuştur. Bugün Rusya ile ilişkilerimiz özellikle
enerji alanındaki iş birlikleri ile gelişmiştir. Türkiye ile Rusya arasında birtakım
sorunlar yaşanmasına rağmen ekonomik ve ticari ilişkiler sürekli devam etmiş
ve ilişkiler geliştirilmiştir. Türkiye ve Rusya’nın sağlıklı bir iş birliği içinde
olması hem dünya barışı için hem de bölgesel barış için önemlidir” dedi.

Türkiye- Rusya ilişkilerinin son 20-25 yıllık geçmişini üç aşama inceleyen
Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Mutluer, Sovyet
sonrası dönemde Türkiye ile Rusya ilişkileri özellikle “Bavul Ticareti” ile
başlamıştır. Bu ilişkiler zaman içinde ikinci aşamayı meydana getirmiş, enerji
işbirlikleri ortaya çıkmıştır. Enerji ile ilgili ilişkiler halen devam etmektedir.
Türkiye, Rusya’dan önemli bir doğalgaz ithalatçısı olan ülkedir. Doğalgaz
ihtiyacımızın yaklaşık yüzde 50’sinin Rusya’dan temin edilmesi dikkat
çekmektedir. Türk-Rus ilişkilerinin üçüncü aşamasında ise Türk dış ticaret iş
birlikleri yer alıyor. Bu çerçevede, Türkiye ve Rusya arasındaki ticaret ilişkileri
önem arz ediyor. Bu kapsamda, 2018 yılı verilerine göre Türkiye-Rusya dış
ticaret rakamlarının 25 milyar dolara yükseldiğini görüyoruz. Bu çerçevede
Türkiye-Rusya ilişkilerinin zaman zaman artışlar ve zaman zaman da azalışlar
gösterdiğini ancak son yıllarda artış trendi içinde olduğunu görüyoruz” diye
konuştu.

“Türk-Rus ilişkileri Osmanlı öncesine kadar dayanıyor”

EÜ Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Kurucu Müdürü Prof. Dr. Fikret
Türkmen, “Türkiye Cumhuriyeti öncesinden itibaren Osmanlı dönemi hatta
öncesi bile Ruslarla sürekli ilişki içinde idiler. Hiçbir zaman Türkler, dış dünya
ile ilişkilerini kesmemişler daima komşularıyla hatta komşu ötesi ülkelerle ve
milletlerle ilişki kurmuşlardır. Kaynaklar Türk- Rus ilişkilerinin resmi zeminde
gerçekleştiği dönemi 15’inci yüzyılın ikinci yarısı olarak göstermektedir.
Osmanlı Devletinin Ruslarla ilk diplomatik ilişkisi II. Sultan Beyazıt zamanında
III. Ivan’ın ticari ilişkileri düzene sokmak üzere İstanbul’a elçi göndermesi ile
başlamıştır. Bazen olumlu bazen olumsuz devam eden bu ilişkiler 1700’lere
kadar devam etmiştir. Türkiye ve Rusya arasındaki daha çok ticari ve diplomatik
ilişkiler iki ülkenin yapısal düzen değişikliği olduğu yıllarda da devam etmiştir”
dedi.

Online sempozyuma İstanbul Milletvekili ve Türk-Rus Toplumsal Forumu
Eşbaşkanı Ahmet Berat Çonkar ve Türk-Rus Toplumsal Forumu Genel Sekreteri
Emekli Büyükelçi Ender Arat da uzaktan bağlanarak görüşlerini katılımcılarla
paylaştılar. Sempzoyum gün boyu gerçekleşen oturumlarla devam etti.