Böbrek naklinde alıcı
ve verici arasındaki eşleşme hayati önem taşıyor. Bu doğrultuda Türkiye’nin
öncü sağlık kuruluşlarının desteği ile “TÜBİTAK-1003 Sağlık Hizmetleri Çağrı
Programı” kapsamında yürütülen “Kadavradan böbrek naklinde alıcı-verici
eşleştirmesi için istatistik karar destek sistemlerinin geliştirilmesi” adlı proje,
destek almaya hak kazandı. Ana proje ile birlikte “Kadavradan böbrek naklinde
alıcı-verici eşleştirmesi için klinik karar algoritmalarının geliştirilmesi” ve
“Donör olarak incelenen bireylerin HLA doku tipi sıklıklarının saptanması”
adıyla iki alt proje yürütülüyor.

Ege Üniversitesinden 6 araştırmacı ve 2 bursiyerin yer aldığı,
yürütücülüğünü Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Pembe
Keskinoğlu’nun yaptığı ana proje kapsamında böbrek yetmezliği hastalarında
böbrek nakli sürecinde en uygun alıcı-verici eşleştirmenin geliştirilmesi yönünde
istatistik verilerinden destek alınarak çalışmalar yapılıyor.

Ege Üniversitesinin organ naklinde referans bir kurum olduğunu belirten
Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, “Organ nakli konusunda pek çok ilki başarmış
bir merkeze sahibiz. Aralarında üniversitemizden araştırmacıların da bulunduğu
ülkemizin seçkin bilim kurumlarından akademisyenlerden oluşan proje ekibi,
böbrek naklinde alıcı ve vericinin eşleşmesine yönelik örnek bir çalışma
yürütüyorlar. Farklı üniversitelerden araştırmacıların bir araya gelerek
yürüttükleri bu projenin çıktılarının sağlık sistemimize faydalı olacağına
inanıyorum. Proje ekibini ve proje dahilindeki tüm sağlık kuruluşlarımızı tebrik
ediyor, başarılarının devamını diliyorum” diye konuştu.

Projenin, Ege Üniversitesi ortağı olan Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri
Bölümü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr.
Ahmet Keskinoğlu, “Projedeki amacımız; ülkemizde kadavra nakillerinin
verilerini 30 yıl geriye yönelik değerlendirilerek, istatistik karar destek
sistemleri ile böbrek naklinde alıcı-verici eşleştirmesi için en uygun istatistik
modeli tahminlemek ve modelde etkili değişkenleri belirlemektir. Sonucu en iyi
tahminleyen istatistik modeli temel alarak ve bu modeli klinik kararlarla
birleştirerek, ulusal düzeyde hizmet sağlayan, Sağlık Bakanlığının kullanımına
sunulacak böbrek nakli için bir hesaplayıcı sistem geliştireceğiz. En çok nakil
yapan ve izleyen üniversite ve eğitim araştırma hastanelerinin araştırmada yer
alması ile bu çalışmanın sonuçlarının ülke düzeyinde uygulama için başlangıç
oluşturacaktır” dedi.

“30 bin kişinin doku tipi sonuçları değerlendirilecek”

Ege Üniversitesinin yürütücülüğünü üstlendiği “Donör olarak incelenen
bireylerin HLA doku tipi sıklıklarının saptanması” alt projesinden bahseden
Doç. Dr. Keskinoğlu, “Bu çalışmada, toplumun doku tipi sıklığının tespiti
adına, projedeki merkezlerden en az 30 bin kişinin doku tipi sonuçları
değerlendirilecek. 1990-2020 yılları arasında böbrek verici, kök hücre
vericilerinin doku tipi sıklıkları belirlenerek bu sıklık dağılımları, toplum sıklık
dağılımı olarak ana proje eşleştirme hesaplamalarında kullanılacak. Böbrek
alıcılarının doku tipi sıklıkları ve PRA (panel reaktif antibody) oranı saptanarak
bu oranlar ana proje istatistiklerinde değişken olarak incelenecek.” diye konuştu.
Projenin uygulama alanları olarak Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri
Genel Müdürlüğü Kan, Organ, Doku Nakli Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Ege
Üniversitesi Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi, Bozyaka Eğitim
Araştırma Hastanesi Organ Nakli Birimi, Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi
Organ Nakli Birimi, Dokuz Eylül Üniversitesi Organ Nakli Merkezi, İstanbul
Üniversitesi (Çapa) Organ ve Doku Nakli Merkezi, Marmara Üniversitesi Organ
Nakli Birimi, Hacettepe Üniversitesi Organ Nakli Merkezi, Gazi Üniversitesi
Organ Nakli Merkezi ve Ankara Üniversitesi Organ Nakli Merkezi yer alıyor.