İzmir’in 30 ilçesinde Kasım ayı içinde 2414 kişiyle telefonla görüşen İntegral Araştırma, kentin gündeme ve siyasete bakışını tespit etti. İzmir ve Ege’de dönemsel olarak yaptığı araştırmalarla dikkat çeken İntegral, bir kez daha kentin siyasal gündeme ilişkin nabzını tuttu. Araştırmada yaş, cinsiyet dışında 24 Haziran siyasal tercihler üzerinden ilçelere göre ağırlıklandırma uygulandığı açıklandı.
İşte çarpıcı araştırmadan öne çıkan başlıklar:
- İzmirli’lerin %73’ne göre Türkiye’nin en öncelikli sorunu ‘Ekonomi, Hayat Pahalılığı veİşsizlik!’
- “Sorun yok” diyenlerin oranı %3,5’e kadar düştü. AK Parti ve MHP seçmeni için de sorunlar farklı değil. Türkiye’nin en önemli sorunu “Ekonomi, Hayat Pahalılığı” cevabı; AK Parti seçmeninde %68, MHP seçmeninde %73. “Sorun yok” cevabının en yüksek alındığı parti tabanı ise %11,3 ile AK Parti.
- “Türkiye’nin mevcut sorunlarını AK Parti iktidarının çözebileceğine inanıyor musunuz?” sorusunda %69,6 “Hayır”, %25,2’sinin “Evet” cevabını verdikleri görülmüştür. Evet yanıtı İzmir’in dış ilçelerinden %28,6 oranında gelmiştir.
- İntegral’in önceki araştırmalarıyla karşılaştırıldığında oransal olarak en yüksek “Hayır” yanıtına ulaşılmıştır. Eylül 2020’de %32,1’i bulan “Evet, AK Parti sorunları çözebilir” cevabı Kasım 2021’de %25,2’ye gerilemiş görünmektedir. Bu soruya 24 Haziran’da AK Parti’ye oy verdiğini ifade edenlerin %67’si ile MHP’ye oy verdiğini söyleyenlerin %56’sı “Evet” derken; İYİ Parti seçmen tabanında da AK Parti sorunları çözebilir cevabının %11’i geçtiği görülmüştür. Bu hafta sonu genel seçim olsa oy tercihi üzerinden yapılan çapraz analizde ise AK Parti seçmeninin %86’sı, MHP seçmeninin %75’i hükümetin sorunları çözebileceğine inanmaktadır.
Türkiye’nin mevcut sorunlarını AK Parti iktidarının çözemeyeceğini düşünen %69,6 oranındaki katılımcılara; “Mevcut sorunları siyasi partilerden hangisi ya da hangileri çözer?” şeklinde açık uçlu olarak soru yöneltildiğinde “Hiçbiri ve Fikrim yok” cevabı dışında 39 farklı parti ya da ittifak ismi ifade edilmiştir.
- Katılımcıların %34,8’i mevcut sorunları hiçbir partinin çözemeyeceğini düşünürken, %18,5’i CHP’nin, %7,6’sı İYİ Parti’nin ve %2,6’sı ise HDP’nin tek başına çözeceğini ifade ederken, %8,5’i CHP-İYİ Parti’nin, %5,5’i ise Millet İttifakının sorunları çözeceğini ifade etmişlerdir
- Sonuçlar İntegral’in Şubat 2020, Eylül 2020 araştırmaları ile Kasım 2021 araştırmasını karşılaştırdığımızda; “Hiçbiri çözemez “ ifadesinde oransal olarak önemli düşüş kaydedilmiştir. Halkın muhalefete olan inancının arttığı anlamında yorumlanan bu düşüşün dışında özellikle İyi Parti seçeneklerindeki artış dikkat çekmektedir.
| MEVCUT SORUNLARI SİYASİ PARTİLERDEN HANGİSİ YA DA HANGİLERİ ÇÖZER? | |||
| ŞUBAT 2020 | EYLÜL 2020 | Kasım 2021 | |
| HİÇBİRİ ÇÖZEMEZ | 56,9% | 53,0% | 34,8% |
| CHP | 19,1% | 18,8% | 18,5% |
| CHP-İYİ PARTİ | 6,6% | 8,3% | 8,5% |
| İYİ PARTİ | 3,2% | 5,5% | 7,6% |
| HDP | 2,5% | 3,1% | 2,6% |
| CHP-HDP | 2,5% | 2,1% | 1,0% |
| DİĞER | 2,8% | 3,4% | 15,3% |
| FİKRİM YOK | 6,0% | 5,7% | 11,7% |
BAŞKANLIK SİSTEMİNE DESTEK AZALIYOR
Türkiye'nin başkanlık sistemi yerine parlamenter sisteme dönmesi gerektiği düşüncesine katılıyor musunuz?” sorusunda evet cevabı %69’u geçerek bir önceki yıla göre %3 oranında artmış, hayır yanıtı ise %5 oranında azalarak %25,5’te kalmıştır. Halen AK Parti seçmeninde %20,6, MHP seçmeninde 33,3’ oranında parlamenter sistem destekçilerinin olması dikkat çekici bulunmuştur.
ERKEN GENEL SEÇİM
“Sizce Türkiye erken genel seçime gitmeli mi?” sorusu sorulduğunda, katılımcıların %65,9’u “Evet”, %30,6’sı “Hayır” cevabını vermiş %3,5’i ise “Kararsız” olduklarını ifade etmişlerdir.Erken genel seçime gidilmesi gerektiğini ifade edenler en yüksek oranda, Merkez ilçelerden, kadın katılımcılardan ve 18-34 yaş aralığındaki katılımcılardan oluşmuştur.
ERDOĞAN KARARSIZLIĞINDA ARTIŞ
“Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Cumhur ittifakının adayı Erdoğan’a oy verme ihtimaliniz ne olur?” sorusu 5’li likert ölçeğine göre yöneltilmiştir.
- Katılımcıların %52,2’si “Asla Oy Vermem” ifadesini kullanırken toplamda %64,5’i Erdoğan’a oy vermeyeceklerini ifade etmiştir. Oy vereceğini söyleyenlerin %14,3’ü “Kesinlikle Oy Veririm” derken toplamda %21,8’in Erdoğan’a oy vereceği anlaşılmıştır. Katılımcıların %13,3’ü ise kararsız olduklarını söylemiştir.
- İzmir’in dış ilçelerinin Erdoğan’a oy verme noktasında daha yüksek bir eğilime sahip olduğu ayrıca 24 Haziran HDP seçmeninin %95,4’ünün Erdoğan’a oy vermeyeceğini ifade ettiği saptanmıştır.
“Cumhur ittifakı adayı Erdoğan’a karşı Millet ittifakının adayı kim olmalı?” şeklinde açık uçlu olarak yöneltilen soruda katılımcılardan 25 farklı isim gelmiş ancak Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın adı açık ara tüm adayların önünde %30,3 ile yer almıştır. Yavaş’ın ardından en fazla tercih edilen Cumhurbaşkanı Adayı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu olurken, CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun adı %9,4 ile 3. Sırada yer almıştır. Katılımcıların %6,9’u “Uygun aday görmediklerini” , %27,3’ü ise bu konuda fikir beyan etmek istemediklerini ifade etmişlerdir.
- En yüksek oranda “Mansur Yavaş” ismi dış ilçelerden, erkek katılımcılardan, 18-34 yaş arası seçmenden gelirken, en yüksek oranda “Fikrim yok” cevabının merkez ilçelerden, kadın katılımcılardan ve 55 yaş üstü katılımcılardan geldiği görülmüştür.
- Yapılan çapraz analizlerde Mansur Yavaş isminin Cumhur İttifakı seçmenlerinde de önemli bir karşılık bulduğu saptanırken İmamoğlu’nun HDP seçmenlerinde ilk sırada yer alması dikkat çekici bulunmuştur. Kılıçdaroğlu cevabının ise AK Parti ve MHP seçmenleri tarafından yüksek oranlarda ifade edilmesi dikkat çekmektedir.
İMAMOĞLU VE İNCE DÜŞÜŞTE, YAVAŞ VE KILIÇDAROĞLU ÇIKIŞTA
İntegral’in 1,5 yıl boyunca yaptığı 3 ayrı araştırmanın karşılaştırması yapıldığında Şubat 2020’de %4 civarında tercih edilen Mansur Yavaş’ın %30’u geçmesi, İmamoğlu’nun %33,4’ten %12,7’ye gerilemesi, Kılıçdaroğlu isminin %1,2’den %9,4’e yükselişi dikkat çekmiştir. 2018’in CHP Adayı Muharrem İnce’ye yönelik talepteki yüksek dalgalanma da dikkat çeken başka bir detay olmuştur. Eylül 2020’de %13,2 olan İnce yanıtının %2,5’e gerilemesi de araştırmanın dikkat çeken diğer önemli bir detayı olarak
| 2023'te yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Millet İttifakının Cumhurbaşkanı adayları karşılaştırması | |||
| ŞUBAT 2020 | EYLÜL 2020 | KASIM 2021 | |
| MANSUR YAVAŞ | 4,0% | 13,2% | 30,3% |
| EKREM İMAMOĞLU | 33,4% | 13,9% | 12,7% |
| KEMAL KILIÇDAROĞLU | 1,2% | 4,7% | 9,4% |
| MERAL AKŞENER | 2,9% | 8,4% | 6,2% |
| SELAHATTİN DEMİRTAŞ | 3,0% | 2,2% | 2,0% |
| MUHARREM İNCE | 2,2% | 13,2% | 2,5% |
| ALİ BABACAN | 1,1% | 0,4% | 0,7% |
| AHMET DAVUTOĞLU | 1,1% | 0,1% | 0,1% |
| ABDULLAH GÜL | 1,0% | 1,2% | 0,1% |
| DİĞER | 27,9% | 2,3% | 2,1% |
| FİKRİM YOK | 22,5% | 40,1% | 34,2% |
‘İKTİDAR DEĞİŞİR’DİYENLER ARTTI
İzmirli’lerin %53,5’i yapılacak seçimde iktidarın değişeceğine inanırken %29,3’ü değişmeyeceği noktasında kanaat belirtmiştir. Katılımcıların 17,1’i ise bu konuda emin olmadıklarını ifade etmişlerdir.
İYİ PARTİ GÖZLE GÖRÜNÜR YÜKSELİŞTE
“Bu hafta sonu genel seçim olsa” katılımcıların %34,4’ü CHP’ye oy vereceğini açıklarken, %19,7’si AK Parti, %12’si İYİ Parti, %8,6’sı HDP, %4’ü MHP cevaplarını vermiştir. Sandığa gitmem ve kararsızım diyenlerin oranı ise %16,6 oranında saptanmıştır. CHP ve AK Parti’de 24 Haziran’a göre belirgin oy düşünü saptanırken İyi Parti’deki yükseliş dikkat çekici bulunmuştur. Ayrıca; yeni kurulan Memleket, Deva, Gelecek, TİP, ZAFER ve Yeniden Refah Partisi gibi partilerinde İzmir halkı tarafından yüzde birin altında olsa da tercih edildiği görülmüştür.
Sandığa gitmeyeceğini söyleyen seçmen çıkarılıp kararsızlar oransal dağıtıldığında; CHP’nin oylarını koruduğu; AK Parti’nin ise anlamlı bir düşüş ortaya koyduğu görülmüştür. Diğer partilerin de desteklerini koruduğu söylenebilecektir.
İNTEGRAL Araştırma Genel Koordinatörü Yaldız; “ İzmir’in yükselen değerleri İyi Parti, Yavaş ve Kılıçdaroğlu.”
İntegral Araştırma Genel Koordinatörü Ümit Yaldız yaptıkları çalışmanın İzmir’in siyasal nabzını önemli ölçüde yansıttığını hatırlatarak, kentte siyaseten yükselen değerlerin Mansur Yavaş, Kemal Kılıçdaroğlu ve İyi Parti olduğunu ifade etti. Ekrem İmamoğlu, Muharrem İnce gibi aktörlerin kamuoyu nezdinde 1,5 yıllık süre zarfında güç kaybettiğine değinen Yaldız, İzmirliler’in hükümete dair “yönetebilirlik” algısında önemli bir düşüş yaşandığını, hatta bu bulgunun son yılların en düşük oranını yansıttığını söyledi.
Yaldız,açıklamasına şöyle devam etti; “Şubat 2020’den itibaren belirli dönemlerde kentin siyasal nabzını tutuyoruz. Hükümetin ülke sorunlarını çözebileceğine dair inanç, gördüğümüz en dip nokta olan %25,5’e kadar gerilemiş görünüyor. Hükümetin sorunları çözemeyeceğine inanan gruba yönelttiğimiz ‘Kim çözer’ sorusunda muhalefet partilerine dair yönetebilirlik algısının yükseldiğini görüyoruz. Hiçbiri çözemez oranı muhalefet partileri lehine küçülürken özellikle İyi Parti ve İyi Partili seçeneklerin bariz artışı gözden kaçmıyor. Gözden kaçmayan başka bir nokta da ‘Bu Pazar genel seçim olsa’ sorusunda 24 Haziran’a göre kararsızlar dağıtılmadan oyu arttığı gözlenen tek partinin İyi Parti olmasıdır. Araştırmada iktidarın değişeceğine dair toplumsal inanışın arttığı saptansa da %29’u aşkın değişmeyecek yanıtını Cumhur İttifakı’nın kentteki gücüyle açıklamak mümkündür.’ ifadesini kullandı.
YORUMLAR