Bu anlamlı günde, Türkiye de dahil olmak üzere 136 ülkede “Mavi Işık Yak” kampanyası ile binalar mavi ışıkla aydınlatılırken, insanlar mavi renk kıyafet giyerek otizme dikkat çekmeyi amaçlıyor. Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Odyometri Programı Öğr. Gör. Dr. Ody. Gülce Kirazlı, EÜ’nün de mavi ışık yakarak otizm farkındalık etkinliklerine destek vereceğini söyledi.

Otizm spektrum bozukluğunun, sosyal beceriler ve iletişimde güçlüklere neden olan nörogelişimsel bir bozukluk olduğunu söyleyen Öğr. Gör. Dr. Ody. Kirazlı,  “Doğuştan gelen ve yaşamın ilk üç yılında fark edilebilen otizmin tanısı, günümüzde her 59 çocuktan 1’ine konulabilmektedir. Otizmin tipik belirtileri arasında göz temasından kaçınmak, kendi adına tepki vermemek, konuşma ve dil becerilerinde gecikme, kendi kendini tekrarlayıcı davranışlar, oyuncakları amacına uygun oynamamak, dönen nesnelere karşı aşırı ilgi duymak, rutin olarak yapılan eylemlerde aşırı ısrarcı olmak ve takıntılı davranışlar göstermek, değişikliklere karşı tepki göstermek, karşılıklı sözlü ve sözlü olmayan iletişimde güçlük, başkalarının duygularını anlamakta zorluk, aynı kelime ve cümlelerin tekrar edilmesi yer almaktadır” dedi.

“Erken tanı ve tedavi büyük  önem taşıyor”

Otizmin tanısını koymada kesin ölçütler olmadığını belirten Kirazlı, “Çocuk psikiyatristi ya da çocuk nöroloğu tarafından çocuğu gözleyerek, anne-babaya çocuğun gelişimiyle ilgili sorular sorularak ve gelişim tarama testleriyle tanı konulabilmektedir. Otizmde erken tanı ve tedavi büyük bir önem taşımaktadır. Otizmin kesin bir tedavisi yoktur. Erken dönemden itibaren yoğun davranışsal, eğitimsel terapi ve eğitimlerin amacı, otizm spektrum bozukluğu semptomlarını azaltarak çocuğun gelişimi ve öğrenmesini destekleyerek, çocuğun günlük yaşamında farklı alanlardaki fonksiyonelliğini en üst düzeye çıkarmaktır. Özellikle okul öncesi dönemde erken müdahale, otizmli çocuğun kritik sosyal iletişim, işlevsel ve davranış becerilerini öğrenmesine yardımcı olabilir.  Ayrıca, otizmli çocuğun ihtiyacına bağlı olarak, konuşma ve dil becerilerini geliştirmek için dil ve konuşma terapisi, günlük yaşam aktivitelerinin öğretilmesi için iş ve uğraşı terapisi, hareket ve dengenin geliştirilmesi için fizyoterapi yararlı olabilmektedir. Çocuğun otizmine ek olarak eşlik eden hiperaktivite, epilepsi ve yoğun davranış problemlerinin şiddetini azaltmada ilaçlar kullanılabilmektedir” diye konuştu.

“Otizm tanısında odyolojik değerlendirme önemli yer tutuyor”

Dr. Ody. Kirazlı, “Otizm spektrum bozukluğundan şüphelenilen çocuklarda, genellikle çevrelerine tepki vermedikleri için işitme kaybı tanısını dışlamak açısından, otizm tanısını koymadan önce odyolojik değerlendirilmenin yapılması çok önemlidir. Çünkü işitme kayıplı bir çocukla otizmli bir çocuğun bazı semptomları birbirine benzeyebilmektedir. Örneğin, otizmli çocuk göz kontağı kuramaz ya da adına tepki veremez iken ileri düzey işitme kaybı olan bir çocuk da konuşulan dili anlamakta güçlük çektiği için karşısındaki kişinin yüzüne bakmayabilir ve göz kontağı kurmakta zorlanabilir. İşitme cihazı olmadan duyamayacağı için de ismine ya da yönergelere tepki vermede güçlük yaşayabilir. Kulak Burun Boğaz (KBB) kliniklerinde KBB hekiminin otolojik muayenesi sonrasında, odyoloji uzmanının yapacağı objektif ileri odyolojik testlerle işitme kaybının olup olmadığı saptanabilmekte ve böylece semptomların işitme kaybı ya da otizmden kaynaklanma durumu netleşebilmektedir. Her ne kadar işitmenin normal olması otizm tanısını güçlendiren bir sonuç olsa da, bazı otizmli çocuklarda otizme işitme kaybı da eşlik edebilmektedir. Bu noktada, KBB hekimleri ve odyoloji uzmanları otizmi olan çocukların erken tanısı, işitme kaybı eşlik ediyorsa işitme cihazlı rehabilitasyonu ve ilgili bölümlere sevki açısından büyük bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, odyoloji klinikleri otizmli çocukların tanı öncesi ilk başvurduğu kliniklerden biri olmaktadır” dedi.

“Uluslararası Otizme Multidisipliner Bakış” konferansı

Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, bu anlamlı günde hem “Otizme Mavi Işık Yakacak” hem de “Uluslararası Otizme Multidisipliner Bakış” konferansı düzenleyecek. Okul Müdürü Doç. Dr. Ali Ekşi, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Program Danışmanı Öğr. Gör. Sinem Utanır Altay ve Odyometri program danışmanı Öğr. Gör. Dr. Ody. Gülce Kirazlı konferansın düzenleme kurulunda görev alacak. Onursal başkanlığını EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak’ın yapacağı konferansın moderatörlüğünü Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölüm Başkanı ve Engelsiz Ege Koordinatörü Doç. Dr. Pelin Piştav Akmeşe üstlenecek. Konferansta konuşmacı olarak; Dr. Öğr. Üyesi Prashanth Prabhu, Dr. Damla Balkan, Dr. Erdem Şimşek, Öğr. Gör. Cansu Öztürk, Öğr. Gör. Sinem Utanır Altay ve Öğr. Gör. Dr. Ody. Gülce Kirazlı yer alacak. Etkinlikle ilgili detaylı bilgiye Ege Üniversitesi "Duyurular" sayfasından ve Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu web sayfasından ulaşılabiliyor. Ayrıca Ege Üniversitesi İşitme Topluluğu (EGİT) öğrencileri tarafından, “ege_egit” instagram hesabı üzerinden “otizmemaviışıkyak” etiketiyle, farkındalık videoları da paylaşılacak.