Nefes darlığı durumunda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulması büyük önem taşıyor. Memorial Antalya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Mehmet Parlak, nefes darlığı ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi. 

Aşırı kilo nefes darlığına yol açabilir

Nefes darlığında görülen şikayetler ya da yarattığı his kişiden kişiye göre değişir. Nefes darlığı; ağrıdan, aşırı kilodan, kondisyon eksikliğinden, altta yatan hastalıklar ya da psikolojik nedenlerden olabilir. Nefes darlığı yorgunluk ile birlikte hastaların en çok şikayet ettiği durumlardan biridir. Nefes darlığı kişinin nefes alamadığı veya nefes alırken zorlandığı anlamına gelir. Yani kişiler oksijen ihtiyacının yetmediğini ya da nefes alıp verirken engellendiğini düşünür. Bunun dışında bazı kişiler bunu göğüste bir ağırlık ve baskı olarak tarif edebilir.  Aşırı kiloya bağlı kondisyon eksikliği ya da psikolojik nedenler nefes darlığına yol açtıysa, nefes terapileri fizik tedavi ile birlikte uygulandığında kişiye çözüm getirebilir. 

Genellikle akciğer kaynaklı sorunlardan gelişiyor

Nefes darlığında kandaki oksijen seviyesi, kan gazı ya da fiziki muayenede olan nefes, solunum sayısı başlıca kriterlerdir. Ancak oksijen seviyesi veya diğer kriterleri çok iyi olan bir kişi bile bazı anlarda ya da durumlarda nefes darlığı hissine kapılabilir. Nefes darlığı genellikle akciğer kaynaklı sorunlardan gelişir. Sigara kullanımına, kilo alımına, kondisyon eksikliğine ve çevresel faktörlere nefes darlığı gelişebilir. Ancak altında yatan çok ciddi akciğer ve kalp rahatsızlıkları da olabilir. Birden bire oluşan nefes darlığı kesinlikle patolojiktir. Buna neden olan önemli sebepler olduğunu vurgular ve nefes darlığına neden olan etkenlerin hemen araştırılması gerekir. Özellikle kısa sürede gelişen nefes darlığı genellikle daha tehlikeli ve ölümcül olabilir.

Stres nefes darlığına sebep olabilir

Nefes darlığına psikolojik faktörler de neden olabilir. Depresyon, stres, anksiyete, panik atak vb durumlar nefes darlığına yol açar. Kişinin astım ya da kalp hastalığı gibi fiziksel bir rahatsızlığı olsa da o anın stresi ve paniği ile birlikte zaten mevcutta olan nefes darlığını artırabilir. Nefes darlığının tespitinde kan tahlilleri, röntgen, SFT – solunum fonksiyon testi, gerekli durumlarda EKG ve akciğer tomografisi nefes darlığında başvurulan testlerdir. Bazı hastalarda zaman içindeki eforu değerlendirmek gerekebilir. 

Altta yatan rahatsızlık belirlenerek tedaviye başlanmalı

Nefes darlığında altta yatan rahatsızlığı bulmak ve uzman kontrolünde buna yönelik tedavi planlamak büyük önem taşır. Tedavide öncelikle kişi kilo aldıysa kilo vermesi, sigara kullanıyorsa sigarayı bırakması ve kondisyonu düşükse kondisyonu artırıcı egzersizlere ya da fizik tedaviye yönlendirilmesi sağlanmalıdır.  Astım ve KOAH’tan dolayı bir atak ve buna bağlı bir nefes darlığı gelişiyorsa öncelikle hastalıkların tedavisi yapılır. Nefes darlığında solunum tedavileri planlanabilir, özellikle astım ve KOAH söz konusuysa buna yönelik inhalasyon ilaçlarıyla tedavi uygulanır. Nüks durumu varsa daha özellikli bir tedavi planına uyulması gerekir.