Araştırmalara göre antibiyotik kullanımının yarısı gereksiz ya da uygunsuz. Antibiyotiklerin yanlış ve gereksiz kullanıldığı takdirde hedef alınan mikroorganizmaların kendini korumak için direnç geliştirebildiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Kemal Raşa, “Antibiyotiklerin gereksiz, yanlış veya uygun olmayan kullanımında hastalar zarar görüyor. Hastanelerde ‘Antibiyotik Kaptanlığı’ ile antibiyotiklerin akılcı kullanımını hedefliyoruz” açıklamasında bulundu.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yılda yaklaşık 250 milyon ameliyat gerçekleştiriliyor. Yani yaklaşık her 25 insandan 1’i yıl içerisinde ameliyat oluyor. Bu ameliyatların bir bölümünde de komplikasyonlar gelişiyor. Araştırmalar yılda 7 milyondan fazla insanda ameliyat sonrası komplikasyon geliştiğini gösteriyor. Komplikasyonlara bağlı olarak hastaların hastanede yatış süreleri uzuyor ve maliyetler de artıyor. Hastane enfeksiyonlarının cerrahi hastaların başına gelebilen en sık komplikasyon olduğunu vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Kemal Raşa, “Bu kadar sık enfeksiyon olması nedeniyle biz cerrahlar çok fazla antibiyotik kullanıyoruz. Bu ilaçların yan etkileri, alerjik reaksiyonları ve bu kullanımın getirdiği maliyet var. Cerrahide antibiyotik kullanımı başlı başına önemsenmesi gereken ciddi bir kalite sorunu. Burada akıllı antibiyotik kullanımı çok önemli” dedi.

Eş dost tavsiyesi ile antibiyotik kullanılmamalı

Türkiye’de eş dost tavsiyesi ile muayene bile olmadan antibiyotik kullanan birçok insanın olduğunu söyleyen Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Kemal Raşa, “Bundan kesinlikle vazgeçilmeli. Artık reçetesiz antibiyotik alınması yasaklandı. İnsanlar genellikle antibiyotiklerin ateş düşürdüğüne inanıyor, özellikle de grip olduklarında hemen antibiyotiğe sarılıyorlar. Bilinçsiz antibiyotik kullanımı, antibiyotik direncine yol açarak bir süre sonra bu ilaçların işe yaramaz hale gelmesine neden oluyor” dedi.

Hastane maliyetlerini arttırıyor

Gereksiz antibiyotik kullanımı için hazırlanmış birtakım sistemlerin olduğunu söyleyen Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Kemal Raşa, “Bu sistemlerin de en günceli ‘antibiyotiklerin akılcı kullanımı.’ Yatan hastaların yaklaşık yüzde 50’sinde kısa ya da uzun, bir ya da daha fazla antibiyotik kullanılıyor. Bu hastalarda kullanılan antibiyotik, hastane eczanelerinin bütçelerinin yüzde 30’dan fazlasını oluşturuyor, bu hastaneler için ciddi bir maliyet. Yine araştırmalar gösteriyor ki antibiyotiklerin yarısı gereksiz ya da uygunsuz yere kullanılıyor. Akılcı antibiyotik kullanımına gerekli önem verimez ise artık antibiyotik kullanımı onları iyileştirmeyecek. Bilinçsiz antibiyotik kullanımı yüzünden ameliyat sonrası hastalarda pek çok antibiyotik işe yaramıyor, antibiyotik direnci gelişiyor çünkü. Daha geniş spektrumlu antibiyotikler kullanmak durumunda kalıyoruz. Bu gidişle yakın bir gelecekte kullanacak antibiyotik bulamayacağız. Kasım ayının ikinci haftası Dünya Sağlık Örgütü tarafından “Antibiyotik Farkındalık Haftası” ilan edildi. Bu sorunun ne kadar ciddi olduğu konusunda insanları ve sağlık profesyonellerini uyarmak amaçlanıyor” açıklamasında bulundu.

Hastanelerde ‘Antibiyotik Kaptanı’ olmalı

Gereksiz antibiyotik kullanımının önüne geçebilmek için her hastanede bir Antibiyotik Kaptanı’nın olması gerektiğini belirten Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Kemal Raşa, “Antibiyotik Kaptanının yapacağı liderlik öncülüğünde - örneğin bu bir cerrah olabilir, enfeksiyon hastalıkları uzmanı olabilir- kullanılan antibiyotiklerin hasta için gerçekten uygun ve doğru olup olmadığı sürekli olarak değerlendirilebilir. Yani bu kaptan hastanede ki tüm antibiyotik kullanımını değerlendiren, uygunsuzluklar konusunda ekibi bilgilendiren, akılcı antibiyotik kullanımı konusundaki eğitimleri yöneten kişidir. Hastanedeki antibiyotik kullanım sürecini yönetecek ve kontrol altına alacak kişi diyebiliriz” dedi. Kaptanlık sistemini hastanenin süreçlerine ekleyebildiğimiz zaman mikroorganizmalarda direnç gelişme oranlarının anlamlı olarak azaldığını söyleyen Dr. Raşa, “Az antibiyotik kullanıldığı için toksisiteler (zehirlenmeler) ve antibiyotiklerin diğer yan etkileri azalıyor ve aynı zamanda hastaneler için antibiyotik maliyetleri düşüyor” açıklamasında bulundu.

Bilinçli antibiyotik kullanımı için...

Eş-dost tavsiyesi ile kesinlikle antibiyotik kullanmayın
Antibiyotikler bakterilerin neden olduğu hastalıklarda işe yarar, dolayısıyla grip gibi virüslerin neden olduğu hastalıklarda antibiyotiklere başvurmayın ve hekiminize danışın.
Antibiyotikler ateş düşürücü değildir. Her ateşiniz çıktığında bilinçsizce antibiyotiklere sarılmayın.
Enfeksiyonunuz olduğunu düşündüğünüzde hastalığınızın ilerlemesini beklemeyin. Zamanında hekime başvurun ve hekimin önerdiğiantibiyotikleri doğru şekilde kullanın.
Her fırsatta antibiyotiğe başvurmak ne kadar yanlışsa, “Antibiyotik zararlı” diyerek bu ilaçlardan uzak durmak, farklı ve alternatif tedavilere başvurmak da yanlış. Hekiminize danışın ve uygun tedaviyi alın.