Anne adaylarının 9 aylık heyecanlı bekleyişi sırasında sık yaşadıkları yorgunluk, göz kapaklarında şişme, saç dökülmesi, unutkanlık gibi sorunlar tiroid bezinin az çalışmasından kaynaklanabiliyor. Genellikle iyot eksikliğinden kaynaklanan tiroid bezinin az çalışması yani hipotiroidi annedeki etkilerinin yanı sıra çocukta gelişim ve zeka geriliği gibi çok daha ciddi sorunlara yol açabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Ferit Kerim Küçükler, “1-7 Haziran İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası” öncesinde hamilelikte iyot eksikliği ve hipotiroidi hakkında bilgi verdi.

İyot bebeğin beyin gelişimini destekliyor

Türkiye’de iyot eksikliğine bağlı guatr ve tiroid bezinin az çalışması yani hipotiroidi yaygın olarak görülmektedir. Tiroid hormon yapımında kullanılan iyot eksikliği hamilelikte hem annenin hem de bebeğin sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir. Bazı tiroid hastalıkları bebeğin kaybına kadar varabilen ciddi sorunlara neden olabileceği için hamilelik öncesi tiroid fonksiyon testleri değerlendirilmelidir. Gebelikte vücutta yaşanan değişimlerden bir tanesi de tiroid bezinin büyümesidir. Büyüyen tiroid bezi hem bebeğin hem annenin ihtiyacı olan tiroid hormonlarını sentezler. Bebekte başta beyin gelişimi olmak üzere büyüme hormonu etkisi de gösterdiği için çok önemli olan tiroid hormonlarının yeterli salgılanabilmesi için annenin bu dönemde normalden daha fazla iyot alması gereklidir.

İyot ihtiyacını doğru beslenmeyle giderebilirsiniz

• Gebelerin günlük 250 mcg iyot alması gereklidir. İyot, tiroid hormon yapımında kullanılan önemli bir elementtir. İyot; deniz ürünleri, iyotlu toprakta yetişen bitkiler, hayvansal ürünler ve iyot eklenmiş tuzdan temin edilebilir.
• Tuz olarak iyotlu tuz kullanılmalıdır. Tuz kısıtlaması yapılmıyorsa bir çay kaşığı tuz alımı iyot ihtiyacını karşılayabilir.
• Her gün süt ürünleri ve yumurta tüketilmelidir.
• Sebze ve haftada en az iki gün balık yenmesi önemlidir.
• Bunların yapılamadığı durumda iyot içeren vitamin ve ilaçlar kullanarak iyot eksikliği giderilebilir.

Belirtileri göz ardı etmeyin

Tiroid bezinin çalışmasını TSH, T3 ve T4 hormonları ölçülerek değerlendirilmektedir. Annenin gebelik boyunca değişen hormonlarından tiroid hormonları da etkilenir ve bu hormonlar gebeye özgü değerlere göre yorumlanır. Tiroid hastalıklarının çoğu laboratuvar tetkikleri ile erken dönemde tespit edilebildiklerinden dolayı genellikle herhangi bir bulguyla yol açmamaktadır. Ancak farklı rahatsızlıklarla karıştırılabilen bazı belirtilere dikkat etmek erken teşhis için önemlidir.

• Gebeliğin başlangıç dönemlerinde aşırı bulantı kusma yaşayan anne adaylarında TSH düzeyleri daha düşük olabilir.
• Yorgunluk
• Göz kapaklarında şişme
• Saç dökülmesi
• Unutkanlık gibi belirtiler bir veya birden fazlası yaşandığında bir uzmana başvurulmalıdır.

Bebeğinizi kucağınıza alınca ilaçları bırakmayın

Hipotiroidi tedavisi genellikle ömür boyu sürmektedir. Fakat ilk defa gebelik döneminde ilaç kullanmaya başlayan hastalar tedavinin devamı konusunda doktorlarından görüş almalı, doğum sonrası ilaçlarını bırakmamalıdır. Hamilelik öncesi hipotiroidi nedeniyle ilaç kullanan anne adayları, gebe kalmaları durumunda tedaviye kesinlikle ara vermemelidir. Bu hastaların gebelik süresince ilaç dozlarında artış olacağından düzenli olarak her ay kontrollerini yaptırmaları önemlidir. Doğum sonrası ihtiyaç azalacağı için doz, gebelik öncesi gibi ayarlanır ve bebeğin 40’ı çıkınca yani doğum sonrası altıncı haftada tekrar kontrol yapılır.

Hipotiroidi tedavisinde ilaç kullanırken bazı noktalara dikkat edilmesi gereklidir. İlaç sabah kahvaltıdan en az 30-45 dk. önce alınmalıdır. İlaç ile birlikte emilimi bozan mide ilaçları, demir, kalsiyum ve vitamin gibi ilaçlar kullanılacaksa, bu ilaçlar en az 4 saat sonra alınmadır. İlaç oda ısısında saklanmalı, buzdolabına veya mutfak gibi nemli bir ortama konulmamalıdır. İlaç her gün düzenli alınmalı, doz unutulduğunda o gün içerisinde mutlaka alınmalıdır.