AKP’nin İzmir’e vadettiği 35 projeden biri olan fakat gerçekleştiremediği ve atıl bir yatırıma dönüştürdüğü Kuzey Ege Çandarlı Limanı’na 2018 Ekim ayı fiyatlarıyla 697 milyon TL harcandığı öğrenildi. Projenin ne zaman hayata geçirileceği henüz bilinmiyor.
İzmir’in lojistik merkezi olması açısından önemli bir rol üstlenmesi beklenen, sanayiciler ve iş dünyasını heyecanlandıran, TBMM Başkanı AKP İzmir Milletvekili Binali Yıldırım tarafından, ‘Ege’nin ihracat merkezi haline gelecek’ diye tanıtılan, AKP’nin 2011 seçimlerinde İzmir’de hayata geçirmeyi vadettiği 35 projeden biri olan Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi’nde hiçbir ilerleme kaydedilemiyor.
Atıl bir yatırıma dönüşen Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi’nin 2017 yılında tamamlanması öngörülürken; projenin sadece yüzde 30’u hayata geçirilebildi.
Çevre Komisyonu Üyesi ve Sözcüsü Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Murat Bakan, Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nı yeniden TBMM gündemine taşımış, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı’na projenin iptal edilip edilmediğini, edilmediyse ihalesinin neden yapılamadığını, Kuzey Ege Çandarlı Limanı’na yapılan yatırım bedelini, 2017 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda yer alan proje ile ilgili çelişkilerin detaylarını ve projenin tamamlanarak hayata geçmesi için öngörülen süreyi sormuştu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Murat Bakan’ın yazılı soru önergesine yanıt verdi.
CHP’li Bakan, “2014 seçimlerinde İzmir’in karşısına 35 proje ile geldiniz, 5 yıl geçti projeler kaldı. Çandarlı Limanı’na dünyanın parasını harcayıp hiçbir sonuç elde edemediniz. Hiçbir şirket ihaleye girmiyor. Projenin gerçekleşmesini öngördüğünüz süre bile belli değil. Bırakın rakıyı makıyı… Ne yapacaksınız? Bu seçimde de ‘hizmet hizmet’ diye diye atıl yatırımlara dönüştüreceğiniz ihtiyaçtan, insandan, çevreden, bilimden yoksun çılgın(!) projelerle mi çıkacaksınız İzmirlilerin karşısına?” dedi.
ATIL BİR YATIRIMA DÖNÜŞEN PROJEYE 679 MİLYON TL HARCANDI
“Bugüne kadar Kuzey Ege Çandarlı Limanı’na yapılan yatırımın bedeli (2018 Ekim ayı fiyatlarıyla) toplam ne kadardır?” sorusuna Bakan Cahit Turhan tarafından verilen yazılı yanıtta; “2018 Ekim ayı fiyatlarıyla Kuzey Ege Çandarlı Limanı’na yapılan yatırımın bedeli 679.000.000.000 TL’dir” denildi.
PROJE NE ZAMAN HAYATA GEÇECEK BİLİNMİYOR
CHP’li Bakan’ın “Kuzey Ege Çandarlı Limanı projesinin tamamlanması ve hayata geçmesi için öngördüğünüz süre nedir?” sorusu yanıtsız bırakıldı.
‘PROJENİN YENİDEN İHALE EDİLMESİ ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR’
“İhale neden yapılamamaktadır?” sorusunu yanıtsız bırakan Bakanlık, “Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi iptal mi edilmiştir? İptal edilmediyse ihalesi ne zaman yapılacaktır?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nın ihalesi YİD modeli ile 05.11.2013 tarihinde yapılmış ve teklif veren olmadığından, projenin yeniden ihale edilmesi için çalışmalar devam etmektedir.”
Öte yandan Çandarlı Limanı projesinin ‘ihale krizi’ Sayıştay 2017 Denetim Raporu’na da yansımıştı. Projenin sapma nedeni olarak yapılan “İhalesi yapılamadığından gerçekleşme sağlanamadı” açıklamasından ikna olmayan Sayıştay, denetim raporunda kanaat olarak “İhalenin neden gerçekleştirilemediği belirtilmediğinden gerekçe ikna edici bulunmamıştır” demişti.
‘ÇELİŞKİLER ORTADAN KALDIRILMIŞTIR’
Sayıştay Başkanlığı’nın 2017 Denetim Raporu’nda; Kuzey Ege Çandarlı Limanı projesinin hedef ve göstergeleri arasında ilgi bulunmadığı saptanmış, tespit edilen göstergelerin hedefle ilgisi bulunmadığı gibi idarenin yapmayı tasarladığı eylemlerle uyuşmadığı ve açıklanan gerekçelerle bağlantısının da kurulamadığı belirtilmişti. CHP’li Bakan’ın “Sayıştay raporu ile ortaya Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi ile ilgili belirlenen hedefler ile gerçek arasındaki çelişkilerin giderilmesi için hangi çalışmalar yapılmaktadır? Bu çalışmalar ne aşamadadır ve ne zaman tamamlanacaktır?” sorusuna; “Sayıştay raporunda belirtilen, Performans Programında yer alan Performans Göstergesi, 2018 yılı Performans Programından çıkarılarak çelişkili durum ortadan kaldırılmıştır” yanıtı verildi.
ÇEVRE DUYARLILIĞI VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ FAALİYETLERİ YOK…
Sayıştay Raporu’nda; projede belirlenen hedefler kapsamında çevre duyarlılığını ve enerji verimliliğini artırmaya yönelik olarak yapılması planlanan eylemlerin tanımlandığı, ancak çevre duyarlılığı ve enerji verimliliğindeki değişimin nasıl izlenebileceğinin ortaya koyulamadığı tespiti yer aldı.
CHP’li Bakan; “Proje kapsamında, çevre duyarlılığı ve enerji verimliliğindeki değişimler nasıl izlenecektir? Bu konuda yürütülen çalışmalar nelerdir, hangi aşamadadır ve ne zaman tamamlanacaktır?” diye sordu.
Verilen yanıt: “Kuzey Ege Çandarlı Limanı henüz faal bir liman olmadığından söz konusu çalışmalara uyumluluğu açısından yürütülecek herhangi bir faaliyeti bulunmamakta olup, limanın işletmeye alınması aşamasında çevre duyarlılığı ve enerji verimliliği gibi değişimleri takip edilecektir” oldu.
DAHA ÖNCE DE TBMM GÜNDEMİNE TAŞINMIŞTI
CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, 11/09/2017 tarihli yazılı soru önergesinde “Kuzey Ege Çandarlı Limanı projesinin revizesi yapılmış mıdır? Yapılmışsa revize edilen projeye gemi bakım onarım, akaryakıt ikmal ve gemi tedarik gibi işlevler eklenmiş midir?  Revizesi yapılmamışsa ne zaman yapılacaktır?  Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nın ihalesi ne zaman yapılacaktır? Bugüne kadar Kuzey Ege Çandarlı Limanı’na yapılan yatırımın bedeli toplam ne kadardır? Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nın ne zaman hizmete sunulması öngörülmektedir?” sorularını sormuş, dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan ise 11/12/2017 tarihinde şu yanıtı vermişti: “Bugüne kadar 455 milyon TL tutarında (2017 yılı fiyatlarıyla) yatırım yapılan Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesinde, yatırımcılardan gelecek talepler doğrultusunda gerekli revizyonların yapılması mümkün bulunmaktadır. Şimdilik 4 milyon TEU/YIL konteyner kapasiteli olarak hizmet vermesi planlanan Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nın, 2. etap ihalesinin, talebe bağlı olarak Yap-İşlet-Devret Modeli ile en yakın zamanda yapılması ve sözleşmesinde belirlenecek sürede hizmete sunulması öngörülmektedir.”